یک هشدار جدی درباره مصرف قرص های معجزه گر - مجله سرگرمی

از قرص های چاقی و لاغری و مسایل جنسی و درمان طاسی گرفته تا ترک اعتیاد و به تصویر کشیدن جراحی ها و حتی بخش هایی از بدن بیمار بر خلاف اصول اخلاقی، تبلیغاتی هستند که این روزها با ترفندهای اغواگرانه به صورتی گسترده اذهان بی اطلاع و ناآگاه را هدف گرفته و سال هاست که غیرمجاز فعالند. تبلیغات سلامت محوری که بعضا پایه و اساس علمی ندارند و حتی عرصه ای شده اند برای تاخت و تاز غیر پزشکان.

به همین دلیل دکتر فربد رهنما، مدیر کل نظارت بر تبلیغات سازمان نظام پزشکی ضمن اشاره به جنجال های تبلیغاتی و گاها خارج از عرف در حوزه سلامت و امور پزشکی، ضوابط تبلیغات پزشکی در کشورهای پیشرفته را مورد اشاره قرار داد و گفت: چنانچه وضعیت تبلیغات امور پزشکی در کشورهای با نظام سلامت پیشرفته را آنالیز کنیم متوجه وجود ضوابط بسیار جدی در این زمینه می شویم. به طور نمونه در کشور آمریکا بعد از انتشار کتاب اصول اخلاقی و آیین پزشکی در سال 1847 برای بیش از 130 سال هرگونه تبلیغات پزشکی ممنوع بود تا اینکه در سال 1981 به دنبال ورود شورای رقابت آمریکا و یک بحث حقوقی تبلیغات پزشکی به صورت محدود و با ضوابط بسیار جدی مجاز شد. در حال حاضر در آن کشور تبلیغات امور پزشکی صرفا در صورت رعایت ضوابطی معین قابل انتشار هستند.

ضوابط تبلیغات پزشکی در آن سوی مرزها

وی اضافه کرد: چند مورد از این ضوابط عبارتند از رسانه مناسب مثلا عدم استفاده از تبلیغات اتوبوسی و مترویی، عبارات شفاف و ابزکتیو یعنی ذکر نام پزشک، مدرک تحصیلی، خدمات، قیمت خدمات و شماره تماس الزامی است.

رهنما ادامه داد: همچنین عدم ادعای نتیجه تضمینی یا هر گونه قولی مبنی بر نتیجه خدمات، عدم استفاده از صفت برتر یا برترین، عدم آسیب به وجهه بقیه حرفه مندان و همچنین مباحثی نظیر عدم استفاده از سخنگو، بازیگر، بنگاه های تبلیغاتی از جمله دیگر ضوابطی است که برای تبلیغات امور پزشکی در کشورهای دارای نظام های سلامت پیشرفته اعمال می گردد.

مدیر کل نظارت بر تبلیغات سازمان نظام پزشکی در ادامه درباره سابقه تبلیغات پزشکی در ایران نیز گفت: در این زمینه می توان به نمونه های تبلیغات قرن حاضر که در جراید منتشر شده اشاره نمود.

رهنما به همین دلیل به قانون تشکیل نظام پزشکی اشاره نمود و گفت: در سال 1349 سازمان نظام پزشکی ایران به عنوان اولین و قدیمی ترین سازمان های نظام پزشکی در منطقه رسما و قانونا تشکیل شد. قانون این سازمان تاکنون چندین بار در مجلس اصلاح شده که آخرین و جدیدترین قانون مربوط به سال 1383 است.

وی در این باره ادامه داد: مطابق ماده 3 این قانون، تنظیم دستورالعمل تبلیغات مواد دارویی، خوراکی، آشامیدنی، آرایشی، بهداشتی و امور پزشکی بر عهده سازمان است. سازمان نظام پزشکی مطابق ماده 3 قانون در سال 1385 نسبت به تدوین و تصویب دستورالعمل نحوه تبلیغات در محصولات آرایشی، بهداشتی، مواد خوراکی و امور پزشکی در حوزه سلامت اقدام کرد. بر این اساس هر نوع تبلیغ در حوزه پزشکی، محصولات آرایشی، بهداشتی و غذایی باید با مجوز سازمان نظام پزشکی باشد، این درحالیست که متأسفانه در حال حاضر وضعیت بدین گونه نیست و تخلفاتی در این حوزه رخ می دهد.

تبلیغات دروغ

مدیرکل نظارت بر تبلیغات سازمان نظام پزشکی اضافه کرد: به طور مثال تبلیغات مواد آرایشی و بهداشتی از رسانه های تصویری صورت می گیرد بدون اینکه مجوز تبلیغات از این سازمان دریافت نموده باشند. بعضا صاحبان رسانه استلال می نمایند که چون این محصول مجوز از سازمان غذا و دارو دریافت نموده، پس قابل تبلیغ است؛ حال آنکه همکاران ما در سازمان غذا و دارو مجوز ساخت یا فراوری یا واردات یک محصول را صادر می نمایند، ولی در هنگام تبلیغات یک محصول و اشاره به خواص و فواید آن، باید آنالیز توسط سازمان نظام پزشکی صورت گیرد.

وی ادامه داد: به طور نمونه یک شامپو را در نظر بگیرید. سازمان غذا و دارو نحوه فراوری، مواد مورد استفاده و سایر موارد را آنالیز می نماید و به آن شامپو مجوز فراوری می دهد و این بدان معناست که این شامپو استاندارد فراوری شده، ولی اگر فراوری نماینده شامپو بخواهد تبلیغی مبنی بر اینکه این شامپو خاصیت ضد ریزش دارد، منتشر کند باید به سازمان مراجعه و با ارائه مستندات ثابت کند که محصول مذکور واجد این خواص است. در مجموع گاهی عدم توجه رسانه ها به این موضوع منجر به پخش تبلیغاتی می گردد که محتوای فریبنده دارند.

ماجرای کرم حلزون

وی با اشاره به تبلیغات کرم حلزون به عنوان مثالی خوب و ملموس از این دست تبلیغات معرفی کرد و اضافه کرد: تبلیغات کرم حلزون که سال های گذشته از تلویزیون پخش می شد، بدون مجوز سازمان نظام پزشکی بود. در صورتی که فراورینمایندگان این کرم حتی اگر مجوز فراوری این کرم را از سازمان غذا و دارو را داشتند، باید اقدام به اخذ مجوز تبلیغات از سازمان نظام پزشکی می کردند. سازمان نظام پزشکی مجوزی برای تبلیغات این محصول در صدا و سیما صادر ننموده بود و متاسفانه تبلیغات این محصول به طور گسترده صورت گرفت.

صدا و سیما از قانون تمکین کند

مدیرکل نظارت بر تبلیغات سازمان نظام پزشکی، هماهنگی و تمکین به قانون را دو قسمت مهم و در راستای هم معرفی کرد و گفت: خوشبختانه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز در چند سال اخیر همکاری مناسبی با سازمان نظام پزشکی برای ابلاغ دستورالعمل های ما به کانون های تبلیغی خود داشته است. همچنین قسمت دیگر صدا و سیماست که باید از قوانین تبلیغات حمایت نموده و قانون را تمکین کند.

تبلیغ دارو مجاز نیست

وی اضافه کرد: در این بین اما حوزه دارو و تبلیغات آن در ایران متفاوت است. تبلیغات دارو به این علت که منجربه افزایش مصرف دارو(و بخصوص مصرف خودسرانه دارو) می گردد مجاز نیست. تنها در شرایطی خاص امکان تبلیغ دارو برای جامعه پزشکی وجود دارد. به طور مثال اگر داروی جدیدی وارد فرآورده های دارویی کشور شده و شرکت فراوری نماینده یا وارد نماینده بخواهد آن را به پزشکان اطلاع رسانی کند، در آن شرایط در صورتی که جامعه هدف، پزشکان باشند مجوز تبلیغات برای این گروه از داروها صادر می گردد.

اعجازهای ماهواره ای!

رهنما، تبلیغات شبکه های ماهواره ای را از دیگر موضوعات مورد توجه سازمان نظام پزشکی خواند و گفت: البته خوشبختانه در این شبکه های ماهواره ای چندان شاهد تبلیغات خدمات پزشکی نیستیم، اما تبلیغ مواد آرایشی و دارویی به وفور در این شبکه ها دیده می گردد؛ از این رو ما با همکاری وزارت ارشاد این شبکه ها را رصد می کنیم و با یاری وزارت بهداشت و سازمان غذا و دارو با متخلفین برخورد می کنیم. بسیاری از این محصولات که به وسیله این شبکه های ماهواره ای تبلیغ می شوند فاقد هرگونه مجوزی برای تبلیغات هستند. به طور مثال تبلیغات داروی افزایش قد بزرگسالان یکی از این موارد است که فقط باعث گمراهی عده ای از مردم می گردد.

دغدغه اصلی نظام پزشکی

وی اضافه کرد: در حال حاضر تبلیغات غیر مجاز امور پزشکی در فضای مجازی دغدغه اصلی نظارتی ماست. این تبلیغات می توانند موجب القای خدمات شوند؛ به این معنا که افراد با مشاهده تبلیغات جراحی زیبایی، به دریافت خدمات ترغیب شوند و از دیگر سو می توانند موجب باز شدن عرصه برای دخالت غیر مجاز در امور پزشکی شوند.

پزشکان چطور خود را تبلیغ نمایند

رهنما در این باره اضافه کرد: در سال 1397 کمیسیون تبلیغات نظام پزشکی، مصوبه ای تصویب کرد که فضای مجازی را تحت شمول دستورالعمل تبلیغات سازمان نظام پزشکی قرار داد. یعنی اگر فردی بخواهد در حوزه فضای مجازی اقدام به تبلیغات دارویی، آرایشی، بهداشتی یا امور پزشکی کند، موظف به اخذ مجوز از سازمان نظام پزشکی است. این مجوز با در نظر دریافت جامعه هدف، محتوای تبلیغات و راستی آزمایی محتوا صادر می گردد.

وی ادامه داد: این درحالیست که در حال حاضر شاهدیم بسیاری از افراد بدون اخذ مجوز در فضای مجازی اقدام به تبلیغات امور پزشکی می نمایند که این یکی از معضلات جدی نظام سلامت است. صراحتاً اعلام می کنم که تبلیغ در تمام شبکه های فضای مجازی حتی در قسمت های فیلتر شده آن، مشمول قانون و نظارت مستقیم سازمان نظام پزشکی است.

رصد تبلیغات مجازی در 210 شعبه نظام پزشکی

رهنما ادامه داد: اگر فردی در فضای مجازی بدون دریافت مجوز اقدام به تبلیغات در حوزه پزشکی و سلامت کند، با او برخورد می گردد. یکی از کارهایی که ما در مرکز سازمان نظام پزشکی و نیز در سایر 210 شعبه نظام پزشکی در کشور انجام می دهیم، رصد کردن فضای مجازی است. همچنین یکی از فعالیت های جدید سازمان نظام پزشکی در راستای جلوگیری از تبلیغات لجام گسیخته کنونی، طبقه بندی و گرید بندی تخلفات است. مرجع رسیدگی به تخلفات در هر یک از این تخلفات ممکن است یک شخصیت حقوقی مجزا باشد.

آرایشگرهای پزشک نما

وی با اشاره به ورود افراد غیرمتخصص در انجام اعمال زیبایی گفت: متاسفانه در حال حاضر شاهدیم که بعضی از آرایشگرها نیز به امور پزشکی و تبلیغات حوزه پزشکی ورود پیدا کردند. البته در چنین مواردی اگر محرز گردد که فردی که پزشک نیست به بخش خدمات پزشکی ورود نموده، با همکاری دانشگاه علوم پزشکی مربوطه به اتهام دخالت غیر مجاز در امور پزشکی به دادگاه و مراجع قضایی ارجاع می شوند.

رهنما اضافه کرد: همچنین اگر شرکت های سازنده مواد بهداشتی و دارویی تخلف نمایند، مرجع رسیدگی به تخلفات آنان وزارت بهداشت و سازمان غذا و دارو است. در حالتی که پزشکان یا سایر حرف پزشکی و وابسته، تخلف تبلیغاتی مرتکب شوند رسیدگی به آن تخلف در دادسرای انتظامی سازمان نظام پزشکی انجام می گردد.

جرم انگاری نمایش بدن بیمار

مدیرکل نظارت بر تبلیغات سازمان نظام پزشکی، در ادامه صحبت هایش تخلفات تبلیغات امور پزشکی را به چهار دسته تقسیم کرد و گفت: دسته اول تبلیغاتی است که اگر پزشک به سازمان نظام پزشکی مراجعه و برای دریافت مجوز اقدام می کرد، مجوز تبلیغات برای وی صادر می شد. این پایین ترین درجه تخلف است. دسته دوم تبلیغات بدون مجوز با محتوای فریبنده و اغواگرانه است؛ مثلاً فردی که ادعا می نماید بیماری خاصی را تضمینی درمان می نماید. دسته سوم تبلیغات بدون مجوزی است که محتوای جعل عنوان داشته و بطور نمونه درج عناوین تخصصی غیر مندرج در پروانه طبابت در تبلیغات دارد. دسته چهارم مربوط به تخلفاتی است که بر خلاف اصول اخلاقی و حاوی تصاویر بدن بیماران است که البته این دسته نیز بر حسب عضو مورد نمایش یک تقسیم بندی ثانویه دارد. بعضی از موارد این دسته چهارم از تخلف خارج شده و مصداق جرم دارند.

وی با بیان اینکه انتشار تصویر از کل یا بخشی از بدن بیمار، حتی با رضایت خود فرد غیر مجاز است، گفت: البته باید توجه داشت که پوشاندن چشم های بیمار به معنای عدم نمایش صورت نیست. در راستای ممنوعیت انتشار تصاویر بیمار در فضای مجازی، گفتنی است که اخیراً مواردی از فیلمبرداری از اعمال جراحی توسط بعضی پزشکان گزارش شده که این اتفاق صد در صد تخلف بوده و با این پزشکان برخورد می گردد. البته خوشبختانه تعداد صفحات تبلیغات پزشکی غیر قانونی واجد تصاویر غیر اخلاقی در فضای مجازی به طور نسبی بالا نیست، ولی قطعا این تبلیغات باید برچیده شوند.

اعتماد نکنید

رهنما همچنین با اشاره به تبلیغاتی که در حوزه لیزر، پیکر تراشی لیپوماتیک، جوانسازی در فضای مجازی انجام می گردد، اظهار کرد: تمامی این تبلیغات غیرمجاز بوده و جز تخلفات تبلیغاتی محسوب می شوند. از مردم دعوت می کنم به تبلیغات خدمات پزشکی در فضای مجازی اعتنا ننمایند، چرا که در بعضی موارد، این تبلیغات فریبنده و اغواگرانه بوده و می توانند موجب آسیب شوند.

رصد پزشکان مجازی و ورود پلیس فتا

مدیرکل نظارت بر تبلیغات سازمان نظام پزشکی در سرانجام صحبت هایش با اشاره به اینکه رصد تبلیغات فضای مجازی توسط این سازمان از سال گذشته شروع شده، گفت: اقدامات مناسبی در این راستا اجرا شده البته سرعت سازمان نظام پزشکی آنچنان بالا نبوده است. به همین دلیل، کوشش کردیم 210 شعبه سازمان نظام پزشکی در سراسر کشور را فعال کنیم که خوشبختانه همکاری مناسبی از سوی جامعه پزشکی، سازمان های نظام پزشکی، شورای عالی فضای مجازی و پلیس فتا اجرا شده است.

منبع: ایسنا

cruisero.ir: کشتی کروز: سفری لوکس و در عین حال مقرون به صرفه به اقیانوس ها

ecods.ir: کد الکترونیک: مجله فناوری و گجت های هوشمند